Loopbaan onderwijsondersteunend personeel (OOP)

Er werken steeds meer onderwijsassistenten en lerarenondersteuners in het basisonderwijs. Waren er in 2018 nog zo’n 37.000 onderwijsondersteuners, in 2022 zijn dit er bijna 53.000: een stijging van 43 procent. Het aantal vacatures voor onderwijsondersteunend personeel is zelfs met 159 procent gegroeid. Bovendien verwachten schoolleiders dat dit aantal de komende vijf jaar nóg verder zal groeien. Dat blijkt uit een verkenning naar de inzet en loopbaanpaden van onderwijsondersteuners van het Arbeidsmarktplatform PO.

Onderwijsassistenten en lerarenondersteuners zijn niet meer weg te denken uit het primair onderwijs. Uit de verkenning van het Arbeidsmarktplatform PO blijkt dat onderwijsondersteuners vooral worden om leerlingen individuele begeleiding en maatwerk te kunnen bieden (92 procent). Door deze extra handen in de klas kunnen leraren zich meer concentreren op hun kernactiviteit: het geven van onderwijs. Bovendien ervaart 61 procent van de leraren minder werkdruk dankzij ondersteuners.

De verkenning maakt bovendien inzichtelijk dat er een breed scala aan loopbaanmogelijkheden bestaat. We zetten er zes voor je op een rij:

• Van beginner naar expert: Beter worden in de huidige functie is voor onderwijsassistenten en lerarenondersteuners een manier om zich verder te ontwikkelen. Dit kan op didactisch, pedagogisch of inhoudelijk vlak. Bijna 80 procent van de bevraagde lerarenondersteuners en onderwijsassistenten geeft aan behoefte te hebben om door te groeien binnen hun functie.
• Switch van school en specialisme: Een tweede mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen is door over te stappen naar een andere school, bijvoorbeeld naar het vo of een school met een ander onderwijsconcept, of door binnen de eigen school van expertise te wisselen. De meeste onderwijsassistenten en leraarondersteuners willen op hun huidige school blijven werken. Voor specialisatie is een groter animo; zo’n 76 procent van de lerarenondersteuners en 74 procent van de onderwijsassistenten zegt interesse in te hebben om zich te specialiseren in een type leerling.
• Naar een flexibele loopbaan: Onderwijsprofessionals kunnen hun loopbaan flexibel inrichten door hun baan in het onderwijs te combineren met een functie elders. Dit kan een baan buiten het onderwijs zijn, maar ook een baan op een of meer andere scholen. Ook kunnen ze (tijdelijk) overstappen naar een andere sector. Sommige onderwijsondersteuners kiezen voor zo’n flexibele loopbaan.
• Andere taken en rollen: Een loopbaanmogelijkheid in het onderwijs is om andere taken en rollen aan te nemen naast de vaste taken die bij een functie passen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om coördinerende rollen of het ontwikkelen van lesmateriaal. Zo’n 61 procent van de lerarenondersteuners en 58 procent van de onderwijsassistenten willen zich op deze manier ontwikkelen. Ze hebben vooral behoefte aan meer diversiteit in taken.
• Groei naar leiderschap: Onderwijsassistenten en lerarenondersteuners die zich meer willen ontwikkelen in leiderschap kunnen doorgroeien naar leraar. Of trekker worden van een onderdeel van het onderwijs of van een taak. Denk hierbij aan het opzetten en uitvoeren van een profielgroep horeca, het verantwoordelijk zijn voor het organiseren van (onderdelen van) de talentendag.
• Bereik vergroten: Tot slot kunnen onderwijsmedewerkers zich ontwikkelen door zich te richten op overkoepelende taken buiten de eigen school of organisatie, zoals participeren in een netwerk voor onderwijsondersteuners. Lerarenondersteuners en onderwijsassistenten hebben meer behoefte aan het uitvoeren van overkoepelende taken binnen de organisatie dan daarbuiten, namelijk 32 procent respectievelijk 22 procent.