Kamerbrief: vacatures in po moeilijker vervulbaar

Het aantal vacatures in het primair onderwijs is het afgelopen schooljaar fors toegenomen. Ten opzichte van het schooljaar 2014-2015 gaat het om een verdrievoudiging. Bovendien is het moeilijker geworden om voor de vacatures geschikte kandidaten te vinden: op 70% van de vacatures reageert slechts een handjevol kandidaten. Vaak minder dan vijf mensen. Het jaar ervoor was dat nog 43%. Een behoorlijke stijging dus. Dit is te lezen in de ‘Kamerbrief over Arbeidsmarkt leraren 2018’ die minister van Engelshoven (OCW) en minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) naar de Tweede Kamer stuurden. De Kamerbrief is gebaseerd op arbeidsmarktanalyses en verdiepend onderzoek.

Vacatures po moeilijker te vervullen

Volgens de geënquêteerde scholen was in het schooljaar 2017-2018 61% van de vacatures in het primair onderwijs moeilijk te vervullen, terwijl dit het voorgaande jaar voor 51% gold. Ook het aantal vacatures dat na drie maanden nog niet was vervuld steeg fors: van 13% in 2016-2017 naar 20% in 2017-2018. In het vo en mbo doen zich vergelijkbare ontwikkelingen voor, maar daar stijgt het percentage moeilijk vervulbare vacatures minder hard dan in het po.

Starters stromen snel in

De keerzijde is dat het aantal afgestudeerden van de pabo die na een half jaar een baan in het onderwijs hebben gevonden, is gestegen van 83% in 2013 naar 88% in 2017. En steeds minder starters stromen uit aan het begin van hun loopbaan. 77% van de afgestudeerden werkt na vijf jaar nog steeds in het onderwijs. Starters hebben ook steeds vaker een reguliere baan in plaats van een invalbaan. Ook hebben ze steeds vaker een vast contract of uitzicht op een vast contract.

Vooruitzichten voor na 2020

Volgens de jaarlijks uitgevoerde arbeidsmarktraming is er in het schooljaar 2023-2024 een lerarentekort van ongeveer 4.200 fte. Hoewel in vergelijking met de vorige ramingen de omvang van de verwachte tekorten niet is afgenomen, duurt het volgens de laatste raming wel langer voordat deze omvang wordt bereikt.

Effecten regionale aanpak lerarentekort nog niet meetbaar

De raming gaat om technische redenen uit van de lerarenbestanden per oktober 2016. Daarom zijn nog niet de mogelijke effecten te zien van het plan van aanpak lerarentekort in 2017 en de intensivering die afgelopen zomer samen met sector en vakorganisaties is ingezet. Daarvoor is het nog te vroeg.

Oorzaken lerarentekort

Volgens de Kamerbrief zijn de oorzaken van de verwachte tekorten in het po divers:

• Vergrijzing: bijna 25% van de leraren is 55 jaar of ouder en gaat de komende jaren met pensioen.
• Minder afgestudeerden: het aantal afgestudeerde pabo-studenten is de laatste jaren gedaald.
• Bevolkingskrimp: de grote leerlingendaling als gevolg van de bevolkingskrimp lijkt inmiddels voorbij, maar weegt nog wel mee in de raming.
• Welvaart: de gunstige economische ontwikkelingen zorgen voor een steeds krappere arbeidsmarkt en daarmee voor concurrentie om personeel. En dat werkt weer door in het lerarentekort.

Dossier Lerarentekort

Meer nieuws over het lerarentekort, voorbeelden van de aanpak van scholen en mogelijke ondersteuning en subsidies vind je in het dossier Lerarentekort op onze website.