Relatief veel burn-outklachten in po, maar ook veel sociale steun

In het primair onderwijs komen burn-outklachten of verzuim relatief veel voor. Ook zeggen werknemers meer dan gemiddeld te maken te hebben met een disbalans tussen werk en privé. Daar staat tegenover dat werkenden in het po veel sociale steun ervaren en veel opleidingsmogelijkheden hebben. Dat blijkt uit een kwantitatief onderzoek naar werkdruk in het onderwijs dat TNO deed in opdracht van het ministerie van OCW. Hiervoor zijn data geanalyseerd uit landelijke enquêtes (gehouden tussen 2005 en 2017) en gesprekken gevoerd met een klankbordgroep.

Werkdruk hoger dan gemiddeld

Werkdruk (de combinatie van hoge taakeisen en lage regelmogelijkheden) in het onderwijs is hoger dan het Nederlandse gemiddelde voor alle sectoren. Dat is het algemene beeld dat uit het TNO-onderzoek naar voren komt. Bovendien is het percentage werknemers in het onderwijs dat met werkdruk te maken heeft in de afgelopen jaren sneller gestegen dan in andere sectoren. Werk binnen het onderwijs wordt vaker dan gemiddeld emotioneel zwaar of moeilijk gevonden. Ook werkgevers zien emotioneel zwaar werk steeds vaker als een risico. De laatste jaren stegen zowel het aantal medewerkers met burn-outklachten als het verzuim.

Resultaten voor het primair onderwijs

De resultaten van het onderzoek duiden erop dat er niet één oorzaak is voor de werkdruk in het onderwijs, maar dat er meerdere factoren een rol spelen. Die factoren kunnen per subsector ook weer verschillen. Zo zijn in het primair onderwijs de taakeisen relatief hoog en de regelmogelijkheden relatief laag, in vergelijking met andere onderwijssectoren.

Ook de gevolgen van werkstress, zoals burn-outklachten of verzuim, komen in het po relatief veel voor. Werkenden in het po ervaren vaker een disbalans tussen werk en privé en zeggen minder vaak dan gemiddeld te kunnen voldoen aan de psychische eisen van het werk. Als er gevraagd wordt naar de buffers die medewerkers hebben, scoort het po juist bovengemiddeld goed: werkenden ervaren veel sociale steun en zeggen veel opleidingsmogelijkheden te hebben.

Parttime contract en overwerken

Een van de hypothesen in het onderzoek was dat wanneer parttimers veel overuren maken dit als een buffer werkt tegen burn-outklachten. Op deze manier zou parttime werken een manier zijn om met werkdruk om te gaan. Voor deze hypothese is geen bewijs gevonden. Opvallend is wel dat mensen die overwerken relatief vaak hun werk emotioneel zwaar vinden en hoge taakeisen ervaren. Werkenden met overuren hebben ook vaker te maken met burn-outklachten. Maar of de overuren leiden tot een grotere belasting of andersom, is niet duidelijk.

Invloed van ervaring en kwalificaties

Starters in het onderwijs (werkenden die tot 3 jaar werkervaring hebben) ervaren zowel de hoeveelheid werk als de emotionele belasting van het werk hoger dan gemiddeld en vinden hun werk gemiddeld moeilijker. Werknemers in het po die ondergekwalificeerd zijn voor hun werk ervaren ook vaker een hoge emotionele belasting, maar zij ervaren hun werk niet meer dan gemiddeld als veel of als moeilijk.

Platform werkdruk

Wil je meer lezen over werkdruk in het po en weten hoe je werkdruk kunt aanpakken? Kijk dan op het Platform werkdruk