Tijdens het tweede webinar uit de webinarreeks Samenwerken loont op 28 maart stond ‘de kracht van samenwerken’ centraal. Onderzoekers Nynke van Miltenburg en Ruud van der Aa van het Arbeidsmarktplatform PO deelden de resultaten uit de recent gepubliceerde verkenning De kracht van samenwerking. Hierin onderzochten zij de samenwerking tussen onderwijspersoneel en partijen buiten het onderwijs. In het tweede deel van de bijeenkomst deelde Miriam Spierings, projectleider van RAP-regio Zuid-Kennemerland, de aanpak en afwegingen voor de samenwerkingsstructuur binnen haar regio. Heb je het gemist? In dit artikel blikken we terug op het webinar. En bekijk ook de presentaties terug.
Verkenning van samenwerking tussen scholen en professionals buiten het onderwijs
Uit de verkenning De kracht van samenwerking blijkt dat scholen voornamelijk samenwerken op drie niveaus: op het niveau van de individuele leerling (bijvoorbeeld met jeugdzorg, bijles, voortgezet onderwijs, kinderopvang), op klassenniveau (bijvoorbeeld met een gastdocent voor gastlessen), en op schoolniveau (bijvoorbeeld met de gemeente, kinderopvang, GGD/COA). Download de presentatie van Nynke van Miltenburg en Ruud van der Aa.
Wat levert het op?
De samenwerkingen met partijen buiten het onderwijs ontstaan omdat scholen leerlingen goed onderwijs willen bieden. Daarnaast leveren deze samenwerkingen de scholen ook wat op. Zo zorgt samenwerking er ook voor dat:
- Leraren zich kunnen focussen op kerntaken, omdat externe partijen bepaalde taken van hen kunnen overnemen. En dit kan leiden tot een afname van de werkdruk.
- De functie van leraar verrijkt. Samenwerking met andere partijen zorgt voor een verbreding van de professionele blik en van de onderwijstaak.
Succesfactoren goede samenwerking
De samenwerking ontstaat niet zomaar. Succesfactoren voor goede samenwerking zijn:
- Een selecte groep vaste samenwerkingspartners die een gedeelde visie hebben
- Korte lijnen, waardoor ook echt iets opgebouwd kan worden
- Goede onderlinge taakverdeling en het aanwijzen van een aanspreekpunt
- Wederzijds vertrouwen en samenwerking op gelijkwaardige basis
- Goede begeleiding van personeel zodat de samenwerking goed verloopt; samenwerking is niet vanzelfsprekend, dit moet je leren
Daarbij kan samenwerking ook bijdragen aan aantrekkelijk werkgeverschap en behoud van personeel. Het profileren van de school kan bijdragen aan de werving van nieuw personeel. Medewerkers krijgen bovendien impulsen van buiten en dat biedt gelegenheid om nieuwe competenties te ontwikkelen.
Aanpak RAP Kennemerland-Zuid
Met de oprichting van het Regionale Transfercentrum werd in de RAP-regio Kennemerland-Zuid de basis voor samenwerking al in 2015 gelegd. Aan de oprichting van dit regionale mobiliteitscentrum namen acht schoolbesturen deel uit Haarlemmermeer en Kennemerland. Er was in die tijd sprake van een diffuse arbeidsmarkt: besturen verwachtten enerzijds tekorten en anderzijds een overschot aan personeel. Het Regionale Transfercentrum zou een oplossing bieden in de tekorten en overschotten tussen besturen. Het RTC droeg zo bij aan een structureel overleg in de regio, op zowel bestuurlijk als op P&O-niveau. En omdat er continu interactie was, is dit initiatief gelukt. Gewoon doen, bleek het succes van deze samenwerking. Download de presentatie van Miriam Spierings.
Programmalijnen
Uit RTC de Beurs kwam vervolgens de eerste RAL-aanvraag. Wat kunnen we nog meer voor elkaar betekenen? Op welke terreinen kunnen we elkaar vinden? In de RAL werd gekeken naar initiatieven die al bij besturen speelden. De RAL is vervolgens overgegaan in RAP. Hier had Kennemerland vier programmalijnen:
- Doelgroepenbeleid
- Opleiding en scholing
- Arbeidsvoorwaarden
- Anders organiseren
Binnen het doelgroepenbeleid heeft Kennemerland vooral gekeken naar opstart van zij-instroomtrajecten bij besturen waar dit nog niet van toepassing was. Voor Haarlemmermeer en Kennemerland-Zuid zijn twee aparte aanvragen gedaan, maar die zijn wel identiek.
Verder is binnen de doelgroepenbeleid gekeken naar:
- Zij-instroomtrajecten
- Inzet van vakdocenten binnen schoolbesturen
- Samenwerking tussen primair en voortgezet onderwijs
- Samenwerking met praktijkscholen
Wat betreft opleiding en scholing hebben we aandacht besteed aan:
- Organiseren van de tweejarige AD PEP-opleiding in de regio
- Motiveren van zittende medewerkers om verder te leren
- Het doorlopen van EVC-trajecten, ofwel individuele maatwerktrajecten, binnen het palet van lerarenopleidingen
De andere programmalijnen arbeidsvoorwaarden en anders organiseren waren met name gericht op afstemming en uitwisseling van ervaringen. Anders organiseren is vooral ingestoken op lerarentekort. Hoe kun je mensen anders inzetten? Dat leidde tot praktische oplossingen – voor de korte termijn – zoals: taakdifferentiatie, inzet vakdocenten, online leerkracht, meer inzet van OOP.
Duurzame samenwerkingsrelatie
De centrale aanpak van Kennemerland is: alles wat we (willen) doen, moet leiden tot een duurzame samenwerkingsrelatie. Zo is bewust de keuze gemaakt om RTC de Beurs op te heffen. Het bestaansrecht was een gezamenlijke vervangingspool, maar door het personeelstekort stond de pool niet meer in verhouding tot wat geleverd kon worden. Besturen hebben nu eigen vervangingspool opgericht, met kortere lijnen naar personeel toe. RTC de Beurs heeft de samenwerking in de regio wel een impuls gegeven. Uitdaging dus om hier door middel van Samen Opleiden en Professionaliseren aandacht voor te blijven houden. Uiterlijk in 2030 worden alle studenten die een lerarenopleiding volgen, in de regio opgeleid via het SO&P partnerschap. Hiervoor wordt samengewerkt met meerdere hogescholen.
Webinarreeks Samenwerken loont
In de webinarreeks Samenwerken loont bespreken we manieren waarop je samen kunt werken om het personeelstekort aan te pakken. De volgende webinars staan gepland in 2022:
- Webinar 3 – donderdag 21 april van 15.00 – 17.00 uur – Verlenging RAP-regeling en anders kijken naar instroom
- Webinar 4 – maandag 27 juni van 13.00 – 17.00 uur – Twee weten meer dan één: geleerde lessen van de RAP