Regionale werving en begeleiding zij-instromers

Tot 15 januari 2018 konden samenwerkingsverbanden van minimaal 4 schoolbesturen en een pabo startsubsidie aanvragen voor het opzetten van een gestructureerde aanpak. Van de ingediende projecten zijn er nu elf gestart. We volgden de projecten van regionale samenwerkingsverbanden die zij-instroom bevorderen met subsidie van het Arbeidsmarktplatform PO en OCW.

Zij-instroom en regionale samenwerking

In deze publicatie uit 2018 vind je de eerste opbrengsten en ervaringen uit de 11 regionale projecten. Er is aandacht voor succesfactoren en aandachtspunten bij werving, opleiding en begeleiding. Ter inspiratie zijn vijf van de projecten als praktijkvoorbeeld opgenomen.
Download de publicatie

Zij-instroom 360 graden in beeld

Een klein jaar later gingen we weer in gesprek met betrokkenen bij de 11 regionale projecten zij-instroom. In deze publicatie vind je de belangrijkste opbrengsten, aandachtspunten en succesfactoren per doelgroep: zij-instromers, hun collega’s, schoolleiders, bestuurders en opleiders.

Download de publicatie

Hieronder een overzicht van de projecten welke inmiddels zijn afgerond. De projecten gaan overigens in alle 11 de regio’s door met het verder ontwikkelen van zij-instroom.

Regio Utrecht: Educatieve minor en de Gulden Middenweg

Hoe laten we meer mensen kennismaken met het beroep van leraar? Hoe kunnen we studenten een traject bieden waarbij ze halverwege de opleiding al betaald voor de klas staan? De Marnix Academie en 34 schoolbesturen in de regio Utrecht starten een pilot die uit 2 onderdelen bestaat:

• De minor Oriëntatie op Leraar Basisonderwijs, waar studenten kennismaken met het beroep van leraar basisonderwijs. De minor staat open voor alle hbo- en wo-studenten en voor professionals die zich nog niet willen committeren aan de versnelde pabo-opleiding.
• De Gulden Middenweg, waar deeltijdstudenten na het eerste jaar versnelde pabo de mogelijkheid hebben om als leraarondersteuner te werken voor de klas. Zo doet de student in het eerste jaar, onder goede begeleiding, ervaring op tijdens stages. Vanaf het tweede studiejaar kan de student 3 dagen per week werken in het beroep van zijn keuze onder begeleiding van een leerkracht-coach.

Regio Utrecht-Amersfoort: Effectieve opleiding en open cultuur voor zij-instromers

SPO Utrecht en 16 andere schoolbesturen in de regio Utrecht-Amersfoort starten een driedelige aanpak:

• Samen met de Hogeschool en Universiteit Utrecht ontwikkelen ze een effectieve opleiding voor zij-instromers met een hbo-/wo-achtergrond. Deze opleiding start in eerste instantie als pilot en maakt integraal deel uit van de opleiding leraar PO. Denk aan een flexibele pabo.
• Er komt een centraal informatiepunt voor iedereen die in het PO wil gaan werken. Om werken in het onderwijs ook voor andere doelgroepen toegankelijk te maken, bouwen de schoolbesturen het netwerk uit met bedrijven en samenwerkingsverbanden.
• Voor zij-instromers komt er een intensief inwerktraject via de leergemeenschap op de scholen.

Het samenwerkingsverband deelt regionaal en landelijk kennis over de aanpak en werkwijze.

Leerwerktraject ‘Meesterschap in onderwijs’ in Groningen en Drenthe

CKC Drenthe en 4 andere schoolbesturen uit Groningen en Drenthe starten samen met NHL-Stenden een leerwerktraject zij-instroom voor hbo-/wo-afgestudeerden die alsnog in het onderwijs willen werken. Hiervoor gaan de partijen actief werven onder afgestudeerden in verwante vakgebieden met een beperkt banenperspectief en onder mensen die een carrièreswitch willen maken.

• De aspirant-leerkrachten krijgen een leerwerkplaats ‘Meesterschap in onderwijs’ aangeboden. Hierbij combineren ze begeleid leren in de praktijk met een flexibel maatwerktraject Pabo.
• Vernieuwend is de zogeheten movementgroep. Scholen en leerkrachten krijgen een wervende functie. Zij treden op als ambassadeurs voor het vak van leerkracht en dragen een positief beroepsimago uit. Potentiële nieuwe leerkrachten zijn op deze scholen welkom om zich te oriënteren op werken in het onderwijs.

Met deze aanpak wil het samenwerkingsverband bereiken dat er meer en andere expertise direct inzetbaar is in de school. Op de lange termijn resulteert deze aanpak in structureel wervingsbeleid en structurele instroom.

Voortraject en begeleidingsstructuur voor zij-instromers in Amsterdam

De Amsterdamse schoolbesturen voor openbaar onderwijs (de Federatie) en de Hogeschool van Amsterdam werken samen aan een voortraject voor zij-instromers. In dit voortraject maken kandidaten kennis met het openbaar basisonderwijs in Amsterdam, kunnen zij werkervaring opdoen en bereiden ze zich voor op een geschiktheidsonderzoek. Ook volgen zij een kort scholingsprogramma ‘hands-on in de klas’, dat de HvA uitvoert in opdracht van de Federatie.

De voordelen van het voortraject:

• Kandidaten kunnen zich oriënteren op het onderwijs
• Schoolbesturen kunnen selecteren
• De opleiding kan eventueel doorverwijzen

Het samenwerkingsverband ontwikkelt een duurzame wervings- en selectieprocedure waardoor het efficiënt kan samenwerken, de krachten kan bundelen en investeren in aankomende leerkrachten.
Ook wordt er een begeleidingsstructuur ontwikkeld voor het voor- en zij-instroomtraject. Daarbij maken de besturen gebruik van de expertise van de opleiders in school en expert-assessoren in het werkveld. Dit leidt tegelijkertijd tot versterking van de samenwerking met de opleidingsschool.

Doel is dat per schooljaar 25 kandidaten succesvol het zij-instroomtraject afronden en instromen in het openbaar primair onderwijs in Amsterdam.

Midden- en Zuid Limburg: Volwassenen uit een andere context duurzaam in laten stromen

In Limburg starten er twee vergelijkbare projecten. Eén project is van de schoolbesturen in Midden-Limburg (Swalm & Roer, Spolt, Skom-Skoem, Meerderweert en Eduquaat) en het andere van vijf schoolbesturen in Zuid-Limburg (Kindante, Mosa Lira, Innovo, Kom Leren en Movare). Beide groepen werken samen met de Nieuwste Pabo om meer zij-instroom te realiseren.
De besturen richten zich hierbij op kandidaten die al een afgeronde hbo-of wo-opleiding hebben. Onder deze doelgroep gaan de samenwerkingspartners gezamenlijk en gericht werven. Ze hebben een instrumentarium ontwikkeld voor selectie. Kandidaten krijgen een maatwerkprogramma aangeboden van de opleiding en begeleiding op de werkplek.

Virtuele coachteams in Twente

In Twente werken partnerschappen Twente Oost en Twente West en partnerschap De Stedendriehoek (28 schoolbesturen) samen om het aantal instromers te verhogen. Ze richten zich hierbij op zij-instromers, verkorte deeltijders en herintreders.

Een taskforce gaat actief werven, vraag en aanbod bij elkaar brengen, de communicatie tussen de partnerschappen en de scholen coördineren, en een online meldpunt oprichten. Virtuele coachteams zorgen ervoor dat de zij-instromers vervolgens goed begeleid worden op de werkplek. Een van de instrumenten hierbij is beeldcoaching: coaching via zelfgemaakte videobeelden uit de onderwijspraktijk.

Ook wordt er een roadmap ontwikkeld die in kaart brengt hoe de kandidaten instromen in het beroep. Deze kaart wordt overgedragen aan de deelnemende partners.

Continue persoonlijk-professionele ontwikkeling in Friesland

In Friesland werken OPO Furore, Stichting Samenwerkingsbestuur Gearhing, PCBO Smallingerland, ROOBOL, Onderwijsgroep Primus en Openbaar Primair Onderwijs De Basis samen met NHL Stenden Hogeschool om de instroom in de opleiding te vergroten. Door de samenwerking zijn er meer mogelijkheden om boventalligheid te matchen met vacatures.
Specifieke aandacht is er voor zij-instromers uit aanverwante opleidingen die geen werk kunnen vinden (zoals pedagogiek) en niet-tekort beroepen (zoals geschiedenis).Daarnaast werken de schoolbesturen en het scholingsinstituut aan een gezamenlijk bekwaamheidsprofiel met verschillende niveaus. De doelen zijn ook gericht op afspraken over kwaliteit leraren en de begeleiding op de werkplek.

West- Brabant: Aanvullende infrastructuur met focus op diversiteit

Het bestaande partnerschap van de scholen Stichting KPO Roosendaal, INOS, Lowys Porquinstichting, Borgesiusstichting met de Avans Academie Pedagogisch Onderwijs wil een aanvullende infrastructuur opbouwen om zij-instromers te werven, selecteren en opleiden. De samenwerkingspartners richten zich daarbij op een nieuwe, brede, heterogene groep potentiële leraren die een bijdrage kunnen leveren aan de diversiteit in de onderwijsteams.

Daarnaast werken de partijen in de pilot aan de kwaliteit (en daarmee ook aan het imago) van het zij-instroomtraject. Dat doen ze door een oriëntatieprogramma te ontwikkelen waarin kandidaten een realistisch beeld krijgen van werken in het PO én van hun eigen mogelijkheden, zodat zij een bewuste keuze maken voor de overstap naar het onderwijs.

Educatief partnerschap Thomas More Opleidingsschool Rotterdam

De Thomas More Hogeschool en 6 schoolbesturen zijn een partnerschap aangegaan met de Thomas More Opleidingsschool om nieuwe opleidingsroutes te ontwikkelen voor nieuwe doelgroepen. De partijen ontwikkelen samen een doorstroomminor en een aansluitend verkort traject met passende begeleiding bij het leren in de praktijk. Hiervoor willen ze 10 tot 20 hbo-studenten werven, die begeleiden en ze matchen in het leer- en werknetwerk.

De hbo-studenten kunnen via Kies op Maat een oriënterende minor volgen die voorbereidt op werk in het basisonderwijs. Aansluitend kunnen zij kiezen voor een traject om leraar basisonderwijs te worden. Dit traject is een half jaar korter dan de bestaande trajecten voor deeltijders en zij-instromers, zonder dat dit gevolgen heeft voor de kwaliteit van het onderwijs. Naar verwachting is er ook minder uitval omdat studenten zich in het voortraject goed hebben kunnen oriënteren op het werkveld.

Hbo- studenten die niet kiezen voor het leraarschap, zijn met het voortraject wel goed voorbereid op werken in het PO. Zij kunnen daardoor bijdragen aan de diversiteit in het team van hun nieuwe werkgever, bijvoorbeeld bij een Integraal Kind Centrum.