Basisschool De Piramide, een school voor speciaal basisonderwijs in Gennep, blinkt uit in aantrekkelijk werkgeverschap. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van Klassewerkplek naar het werkgeluk van leraren. De Piramide hoort zelfs bij de beste 20 procent van het onderzoek en veroverde in 2021 de negende plaats. Daarmee verdiende deze school het predicaat Klassewerkplek. Hoe kregen ze dat voor elkaar? ‘Bij ons op school is er ruimte om vragen te stellen en om fouten te maken’, zegt schoolleider Cristel Boer.
Goede match
Voordat Cristel aan de slag ging bij De Piramide werkte ze al jaren als schoolleider in het voortgezet speciaal onderwijs. Toen haar dat niet meer genoeg energie en voldoening gaf, werd het tijd voor wat nieuws. Dat pakte Cristel anders aan dan de meeste mensen: ze ging in gesprek met de bestuurder. ‘Omdat ik uit ervaring weet dat het in het vso heel lastig is om nieuw personeel te werven, wilde ik het bestuur de tijd geven om een goede vervanger te vinden. We spraken daarom af dat ik nog een half jaar zou blijven. Ondertussen ging ik op zoek naar wat anders. Ik heb zelfs even overwogen om het onderwijs te verlaten, maar stuitte uiteindelijk op de vacature schoolleider van De Piramide. Dat bleek na een leuk sollicitatiegesprek een goede match te zijn.’
Open gesprek
De sollicitatiecommissie bestond uit zeven personen, vertelt Cristel. ‘Het werd geen kruisverhoor, maar er ontstond een open gesprek. Dat vond ik erg krachtig. Er was ruimte om vragen aan elkaar te stellen. Kan ik jullie bieden wat jullie zoeken? En zijn jullie een organisatie waar ik me fijn bij voel? Een rondleiding door de school gaf uiteindelijk de doorslag. Ik ben gevoelig voor sfeer, dus heb het nodig om die eerst te kunnen proeven. Inmiddels werk ik er alweer anderhalf jaar en ik ben nog steeds erg blij met de keuze. Het heeft precies gebracht wat ik zocht en dat zit vooral in de match.’
Toen duidelijk werd dat De Piramide op zoek moest naar een nieuwe directeur, ging het bestuur in gesprek met het team. ‘Dat heeft geleid tot een mooi traject waarin we hebben gekeken naar wat het team en het bestuur belangrijk vindt’, vertelt Michiel Leijser, bestuurder van Lijn 83. ‘Samen hebben we een schoolleidersprofiel opgesteld: we zochten een mensen-mens met voldoende power om gedrag te begrenzen en de school te ontwikkelen. Dat is een mooie combinatie die we terugvonden in Cristel.’
Vliegende start
Een warme overdracht van haar voorganger zorgde voor een vliegende start voor Cristel. ‘Ik startte op 1 maart en mijn voorganger trad 1 augustus uit dienst. In die eerste periode hebben we tweeënhalve week intensief samengewerkt. Daarna stapte hij steeds meer op de achtergrond.’ Dat er goed contact was tussen de oude en nieuwe directeur gaf het team vertrouwen. Cristel: ‘Daar moet je gewoonlijk hard voor werken als je het meteen van iemand overneemt. Dat was nu anders. In de eerste weken voerde ik samen met mijn voorganger gesprekken met alle collega’s. Daarin blikten we terug op het afgelopen jaar en keken we vooruit. Het ging ook over hoe zij tegen hun eigen rol in het team aankijken en wat ze verwachten van mij als nieuwe directeur. Dat waren hele waardevolle gesprekken en een goede eerste kennismaking.’
Ademruimte
Als schoolleider vindt Cristel het belangrijk dat haar collega’s zich gezien en gewaardeerd voelen. ‘Ik vind het belangrijk dat mijn collega’s er goed bij lopen. En kijk daarom graag naar: ‘Wie ben jij als mens? En waar krijg je energie van?’ Dan komt een heleboel daarna vanzelf. Daar vonden mijn voorganger en ik elkaar in. We zijn beiden ontwikkelingsgericht en gaan op zoek naar de sterke punten om die verder te ontwikkelen. Het team was dus ook al gewend om wat meer vrijheid te krijgen. Die ademruimte zorgt ervoor dat er een fijne en ontspannen sfeer in het team is. We hebben plezier met elkaar, maar tegelijkertijd vinden we het ook belangrijk dat collega’s kunnen aangeven als het even wat minder gaat. Er is ruimte om vragen te stellen en fouten te maken. Dat maakt dat je fijn kunt samenwerken.’ Tegenwoordig ligt de nadruk erg op toezicht en verantwoording, merkt Cristel. ‘Deze kaders bieden structuur en houvast, maar het onderwijs blijft ook mensenwerk. Dat moeten we niet uit het oog verliezen. Werkgeluk bestaat uit autonomie en bewegingsvrijheid. We hebben die ademruimte óók nodig, net als vertrouwen.’
‘Tegenwoordig ligt de nadruk erg op toezicht en verantwoording. Deze kaders bieden structuur en houvast, maar het onderwijs blijft mensenwerk. Dat moeten we niet uit het oog verliezen. Werkgeluk bestaat uit autonomie en bewegingsvrijheid. We hebben ademruimte óók nodig, net als vertrouwen.’
Cristel Boer, schoolleider De Piramide
Zijn wie je bent
Dat de basis van hun samenwerking gestoeld is op vrijheid en vertrouwen, beaamt leraar Janneke Maas. ‘De ruimte voor eigen invulling zorgt ervoor dat de school echt als een verlengstuk van thuis voelt. In de gesprekken met Cristel ligt de nadruk heel erg op wie ik ben en waar ik in wil groeien, in plaats van op de vaardigheden die ik wel of niet meebreng. Ze geeft mij de ruimte om aan te geven wat ik wil en wat ik daarvoor nodig heb. Ik krijg echt de ruimte om in mijn kracht te staan.’
Michiel vult aan: ‘Ondanks dat De Piramide een vrij nieuwe directeur heeft, is het echt één team. De verantwoordelijkheid om keuzes te maken, zowel didactisch als pedagogisch, ligt bij het team. Dat maakt het een aantrekkelijke plek om te werken. Je mag er zijn wie je bent en er is ruimte voor kritische feedback. Het is een school met een pittige populatie kinderen, maar er heerst een enorm rustig pedagogisch klimaat. Die rust merk je ook in het team. Er wordt tijd genomen om over dingen na te denken. Die rust krijg je door duidelijk te zijn over de afspraken die je samen maakt en elkaar daar ook aan te houden.’
‘De verantwoordelijkheid om keuzes te maken, zowel didactisch als pedagogisch, ligt bij het team. Dat maakt het een aantrekkelijke plek om te werken. Je mag er zijn wie je bent en er is ruimte voor kritische feedback.’
Michiel Leijser, bestuurder Lijn 83
Goede balans
Volgens Cristel is een goede balans tussen structuur en bewegingsvrijheid essentieel. ‘Daarbij is het belangrijk dat je je visie helder hebt. Zo kun je continu terugvallen op het doel dat je samen nastreeft. Er is niet maar één manier om dat doel te bereiken. Daarom moet je als schoolleider je team ook de ruimte geven. Dat kan best lastig zijn, maar je moet soms ook lef hebben. Je werkt tenslotte met professionals. Durf het aan te kijken, dan word je soms verrast. En als dat niet zo is dan ga je het gesprek met elkaar aan.’ Janneke vult aan: ‘Bij ons op school is niet alles dichtgetimmerd in allerlei plannen en beleidsstukken. Cristel zegt altijd: ‘Ik wéét dat er in de klas goede dingen gebeuren, anders trek ik wel aan de bel.’ Daarmee geeft ze ons het gevoel dat wat je doet ook goed is. De manier waarop jij dingen aanpakt hoeft niet te zijn zoals het in de boeken geschreven staat. Het is fijn dat het vertrouwen uitgesproken wordt.’
‘Cristel geeft ons het gevoel dat wat je doet ook goed is. De manier waarop jij dingen aanpakt hoeft niet te zijn zoals het in de boeken geschreven staat. Het is fijn dat het vertrouwen uitgesproken wordt’
Janneke Maas, leraar De Piramide
Professionele groei en ontwikkeling
De vrijheid die Cristel haar collega’s geeft, heeft zij zelf ook nodig. ‘Ik verwacht van het bestuur dat ze mij die ruimte geven. Die krijg ik gelukkig ook. Binnen de stichting werken we samen, maar behoudt elke school wel zijn eigen autonomie. Het bestuur schept kaders waarbinnen elke school ruimte voor eigen invulling heeft. Dat is fijn.’ Michiel ziet dan ook een belangrijke rol weggelegd voor het bestuur in het creëren van een aantrekkelijke werkomgeving. ‘Als bestuur bieden we schoolleiders en hun personeel ruimte voor eigenaarschap en eigen invulling. We zijn duidelijk in onze verwachtingen en hebben vertrouwen in de professionals. Binnen Lijn 83 vinden we het belangrijk dat we een professionele leeromgeving zijn waarin iedereen zich kan ontwikkelen. We zien dat als voorwaarde om de onderwijskwaliteit op een goed, hoog niveau te houden. In tijden van personeelstekorten is het essentieel dat onze scholen een aantrekkelijke werkplek zijn. Daarom bieden we als werkgever voldoende mogelijkheden voor professionele groei en ontwikkeling.’
Moreel kompas
Een tip die Cristel andere schoolleiders wil meegeven, is: ‘Durf lef te tonen en durf daarin ook af te wijken. Aan het eind van de dag wil ik mezelf in de spiegel kunnen aankijken en weten dat ik het goede doe. Ik vind het belangrijk dat collega’s hun morele kompas kunnen volgen; niet alleen of de juiste procedures wel gevolgd zijn. We werken met kinderen. Dat morele kompas moet blijven gelden. Durf je daar ook door te laten leiden, dan kun je het ook verantwoorden.’
