Startende leraren hebben vaker last van werkdruk dan hun ervaren collega’s, weet Jacqueline de Jong, leraarbegeleider bij zes schoolbesturen en de VPR Pool in Voorne-Putten. Daarom begeleidt zij starters vanuit een onafhankelijke positie.
Hoe komt het dat starters zo vaak moeite hebben met werkdruk?
‘Te vaak denken we dat startende leraren wel weten hoe alles op een school werkt: van orde houden in de klas tot het indelen van je kast. Helaas is dat in de praktijk niet zo. Lesgeven is topsport en de ontwikkeling van een beginnende leraar gaat geleidelijk. Toch willen veel van hen alles meteen al in de vingers hebben. Dat geeft de nodige stress. Als coach van starters hamer ik er altijd op dat je niet alles in één keer hoeft te kunnen. Vaak zijn ze opgelucht als ze dat horen.’
Wat was de aanleiding om starters persoonlijk te begeleiden?
‘Vooral dat de besturen waar ik voor werk hun starters graag binnenboord willen houden. We hebben alle leraren hard nodig. Sinds ik, samen met een collega-leraarbegeleider, bijna vier jaar geleden ben begonnen met het intensief begeleiden van startende leraren, zijn er slechts drie gestopt met lesgeven. Daarvoor lag dat aantal veel hoger.’
De uitval onder starters is aanzienlijk lager dan vier jaar geleden.
Jacqueline de Jong
Leerkrachtbegeleider bij zes schoolbesturen en de VPR Pool in Voorne-Putten
Wat houdt jullie aanpak in?
‘Elke starter krijgt drie jaar lang persoonlijke coaching: van mij of van mijn collega. Zij kunnen alles met ons bespreken. Wanneer startende leraren beginnen, neem ik direct contact met hen op. We beginnen met een kennismakingsgesprek. Daarna bezoek ik regelmatig een les, die we daarna samen bespreken. De starters houden een bekwaamheidsdossier bij en werken aan verbeterpunten.’
Wat zijn de resultaten?
‘De uitval onder starters is aanzienlijk lager dan vier jaar geleden. Dat komt niet alleen door de coaching, maar ook doordat de betrokkenheid bij starters op de scholen enorm is toegenomen. Door het groeiende lerarentekort is iedereen zich ervan bewust dat we zuinig moeten zijn op onze starters. Het bewustzijn bij scholen is daarnaast veel groter. Vroeger lieten sommige directeuren hun starters soms een schooljaar lang aanmodderen. Nu wordt er veel sneller ingegrepen als dat nodig is. Van de starters zelf krijgen we veel positieve feedback. Zij waarderen vooral onze neutraliteit. Het is voor hen soms lastig om in een team gehoord te worden, zeker als daar veel ervaren collega’s bij zitten.’
Tips
Ten slotte geeft Jacqueline een aantal tips.
- ‘Zorg voor een goede coach; iemand die zelf goed les kan geven en dat over kan brengen op anderen.
- Let er bij veelbelovende starters op dat zij de lat voor zichzelf niet te hoog leggen. Juist deze ‘pareltjes’ willen nog wel eens te veel hooi op hun vork nemen en daardoor vastlopen.
- De eerste weken van het schooljaar zijn het belangrijkst. Breng je het klassenmanagement dan niet op orde, dan kan er de rest van het jaar anarchie in de klas heersen en ben je als leraar aan het overleven. De meeste starters hebben nooit stagegelopen aan het begin van het schooljaar en moeten hierin dus goed begeleid worden.
- Maak een goed begeleidingsplan en borg dat in de organisatie. Maak de begeleiding van starters niet een taak van een leraar die dit erbij moet doen.
- Zoek naast de coach ook een maatje voor de starters: iemand die regelmatig de klas binnenloopt en even met hen gaat zitten.’
