Basisschool De Meeuwenberg in Driel is een van de twee scholen in Gelderland die zich Klassewerkplek mag noemen. Het werkplezier binnen het team is groot en daar is schoolleider Krijn van Dijk trots op. ‘Van een gelukkige leraar leren kinderen het meest. Daarom hechten wij veel waarde aan een goede sfeer voor zowel medewerkers als leerlingen, net als aan de kwaliteit van ons onderwijs.’ Maar hoe definieer je een prettige werksfeer en goede kwaliteit? Dat is precies de vraag waarmee hij startte toen hij drie jaar geleden schoolleider werd van De Meeuwenberg.
Sfeer en kwaliteit
Krijn: ‘Toen ik in augustus 2019 begon, was de missie van de school ‘werken aan sfeer en kwaliteit’. Een van de eerste vragen die ik stelde was: wat verstaan jullie dan precies onder sfeer en kwaliteit? Dan blijkt dat de een iets heel anders onder sfeer en kwaliteit verstaat dan de ander. We moesten dit dus eerst beter definiëren en stroomlijnen voordat we ermee aan de slag konden gaan. Dit heeft geresulteerd in een aantal kernwaarden die voor ons verbonden zijn aan sfeer en kwaliteit. Deze kernwaarden konden we vervolgens verder uitwerken in concrete doelstellingen en uitgangspunten. Op die manier is het voor iedereen helder waar we aan werken.’
Leraar Huguette van der Jagt werkt sinds 2020 op De Meeuwenberg. Ze heeft een behoorlijke staat van dienst in het onderwijs, waardoor zij goed de vergelijking kan maken. Zij vertelt: ‘Wat mij opvalt, is dat de school veel rust uitstraalt. Soms lopen er 90 kleuters tegelijk op het schoolplein, maar er is nooit gedoe. Dat heeft onder meer te maken met wat je als team uitstraalt. Afspraak is afspraak en er is veel onderlinge betrokkenheid. We zetten graag een stapje extra voor elkaar. Als je hulp nodig hebt of wilt sparren over een dilemma dan is er altijd wel een collega beschikbaar. Ook staan we stil bij bijzondere gebeurtenissen, zowel op privégebied als op school. De sfeer is familiair én professioneel. Wat best bijzonder is, want meestal is de sfeer familiair óf professioneel.’
‘De sfeer in het team is familiair én professioneel. Afspraak is afspraak er is veel onderlinge betrokkenheid. We zetten graag een stapje extra voor elkaar.’
Huguette van der Jagt, leraar De Meeuwenberg
De eigen identiteit behouden
‘We zijn een school met een dorps karakter’, vertelt Krijn. ‘We werken op basis van het leerstofjaarklassensysteem en passen moderne inzichten toe in ons onderwijsaanbod, wat voor ons goed werkt. Dit past bij de ouders en leerlingen op onze school.’ Bestuurder Margreet van Koppenhagen van de stichting Trivium onderschrijft dit: ‘Onder ons bestuur vallen 15 basisscholen die van elkaar verschillen qua identiteit, omvang en leerlingenpopulatie. Vanuit onze bestuursfilosofie vinden we het belangrijk dat elke school haar eigenheid behoudt. Ouders moeten de mogelijkheid hebben te kiezen voor een school die het beste bij hun kinderen past. Als schoolleider bouw je dus samen met je team aan een school die aansluit bij de directe maatschappelijke context. Ik kijk daarbij als bestuurder meer naar het algemene functioneren van de school en de bijbehorende basisafspraken die we met de stichting maken.’
Vertrouwen geven en kansen bieden
Het traditionele karakter van De Meeuwenberg betekent niet dat er geen ruimte is voor nieuwe inzichten en ontwikkelingen.’ Huguette beaamt dit: ‘De communicatie binnen het team is open en transparant. Er is ruimte voor eigen inbreng en goede ideeën zijn altijd bespreekbaar.’ Krijn vult aan: ‘Ik leerde ooit op de opleiding dat het ‘goud’ in je school de leraren zijn. Zij zijn het kapitaal van de school die dagelijks het verschil willen, kunnen en moeten maken voor de kinderen. Daarom geef ik het team veel vertrouwen en de mogelijkheden om kansen te benutten, zowel qua eigen ontwikkeling als wat betreft onderwijsontwikkelingen. Tegenwoordig zie je op social media overal influencers, maar de echte influencers staan wat mij betreft voor de klas. Daarom staan tijdens het MT-overleg de leerlingen en het team altijd bovenaan de agenda. Daarna komen pas alle andere onderwerpen aan bod.’
Vertrouwen is ook iets wat Krijn zelf krijgt van zijn bestuur. Hij vertelt: ‘De ontwikkeling van de school legt het bestuur zoveel mogelijk bij de schoolteams neer. Als ik met een goed plan kom dat aansluit bij de missie, visie en financiële mogelijkheden, dan is er veel mogelijk.’ Margreet beaamt dit: ‘We werken vanuit het vertrouwen dat de directeur het beste weet wat goed is voor de school en de leerlingen. Daarnaast leggen de schoolleiders natuurlijk wel verantwoording af over de onderwijskwaliteit en de gezamenlijke doelen.’
‘Ik geef het team veel vertrouwen en de mogelijkheden om kansen te benutten, zowel qua eigen ontwikkeling als wat betreft onderwijsontwikkelingen. Tegenwoordig zie je op social media overal influencers, maar de echte influencers staan wat mij betreft nog steeds voor de klas.’
Krijn van Dijk, schoolleider De Meeuwenberg
Goede randvoorwaarden
Een aantrekkelijke werkomgeving maak je samen, daar is Krijn zich erg van bewust. Daarover zegt hij: ‘Het is heel makkelijk om je als schoolleider te laten meeslepen door de waan van de dag, daarom probeer ik steeds voor ogen te houden wat écht belangrijk is. Dit doe ik door ervoor te zorgen dat onze leraren het beste uit zichzelf kunnen halen. Dat lukt alleen als de randvoorwaarden in orde zijn. En dan heb ik het niet alleen over de juiste middelen in de klas en een fruitschaal in de teamkamer. Bij goede randvoorwaarden horen net zo goed het zorgen voor verbinding met de missie en visie van de school en betrokkenheid bij het grotere geheel. Margreet: ‘Ook vanuit het bestuur willen we ervoor zorgen dat de zaken goed geregeld zijn. Denk aan veilige en gezonde arbeidsomstandigheden, goede huisvesting, ontwikkelmogelijkheden en kansen om door te stromen binnen de stichting. Daarnaast organiseren we jaarlijks een Trivium-dag om de onderlinge betrokkenheid te stimuleren.’ Dat lukt goed vindt Huguette: ‘Ik voel me echt onderdeel van de stichting en ben goed op de hoogte van wat er speelt. Het is bovendien leuk en leerzaam om ervaringen uit te wisselen met collega’s van de andere scholen.’
Het gedachtegoed levend houden
Huguette: ‘In de teamkamer hangt sinds kort een mindmap van de missie en visie van de school. Dat werkt verbindend. Het is iets wat ons allemaal aangaat en waar we allemaal bij betrokken zijn.’ Krijn: ‘Het is een van de manieren waarop we ons gedachtegoed tastbaar maken en levend houden. Toen ik net begon lag mijn focus vooral op het realiseren van een heldere onderwijsvisie en het goed inrichten van het werk. Nu zitten we in een fase waarin we daarop kunnen voortbouwen. De leraren sparren met elkaar over vraagstukken en nemen zelf initiatief binnen de gestelde kaders.’ Huguette legt uit wat dat voor haar betekent: ‘In de onderbouw werken we met elkaar samen aan verschillende thema’s en leerlijnen zoals motoriek, spel, taal en rekenen. Onze plannen leggen we digitaal vast. Daarbij nemen we ook regelmatig een kijkje bij elkaar in de klas om te zien wat werkt en wat niet. Aan andere leraren wil ze als tip meegeven om te blijven investeren in de onderlinge communicatie. Doe geen aannames en check regelmatig hoe de ander ergens in staat. Zo voorkom je miscommunicatie en blijf je op één lijn.’
Toekomstvisie en uitdagingen
‘Waar ik in de toekomst naartoe wil werken’, zegt Krijn, ‘is dat leraren elkaar in de klas observeren en elkaar daarop bevragen. Bijvoorbeeld door het gezamenlijk voorbereiden van lessen, lesbezoeken en na een lesbezoek met elkaar evalueren wat beter of slimmer kan. Verder zijn we volop bezig met het bepalen van onze visie op wereldoriëntatie. Ik kijk er erg naar uit dat we vanuit deze visie een boeiend, geïntegreerd en eigentijds aanbod realiseren!’ Margreet voegt daaraan toe: ‘Voor ons als bestuur hebben de werkdruk en het lerarentekort de volle aandacht. Dat is momenteel in heel onderwijsland de grootste uitdaging. Daar spelen we op in door korte lijnen te onderhouden met de lerarenopleidingen en door het werk en de werkomgeving zo aantrekkelijk mogelijk te maken én te houden. Dat moet je samen doen. Alles valt of staat bij die onderlinge betrokkenheid, zowel binnen het team als binnen de school en de stichting. Het is een totaalpakket van een goede samenwerking, weten waarvoor je het doet en de vrijheid en de ruimte hebben en nemen om jezelf te ontwikkelen en van elkaar te leren.’
‘Alles valt of staat bij die onderlinge betrokkenheid, zowel binnen het team als binnen de school en de stichting. Het is een totaalpakket van een goede samenwerking, weten waarvoor je het doet en de vrijheid en de ruimte hebben en nemen om jezelf te ontwikkelen en van elkaar te leren.’
Margreet van Koppenhagen, bestuurder stichting Trivium
Meer lezen
Het Arbeidsmarktplatform PO wil een aantrekkelijke werkomgeving stimuleren in het primair onderwijs. In 2021 voerden we een de literatuurverkenning ‘Wat maakt een werkomgeving aantrekkelijk’ uit. Daarnaast halen we de komende periode inspirerende praktijkverhalen op van scholen en besturen die voortvarend bezig zijn met het creëren van een aantrekkelijke werkomgeving.
