Concrete urenuitbreidingen en meer betrokkenheid en werkplezier binnen de school: dat zijn in een notendop de opbrengsten van de pilot ‘Deeltijd in het onderwijs’ van de Haagse Stichting Lucas Onderwijs.
Parttime werkende leraren stimuleren om meer uren te werken is een veelgehoorde oplossing voor het lerarentekort. Op verzoek van het ministerie van OCW organiseerde de Stichting Het Potentieel Pakken (HPP) een pilot bij Lucas Onderwijs om te kijken wat er op dit vlak mogelijk is.
Vooronderzoek
Van maart tot en met augustus 2019 vond eerst een vooronderzoek plaats op de scholen van Lucas Onderwijs in de vorm van een enquête. Het doel: meer zicht krijgen op de motivatie van leraren om hun uren eventueel uit te breiden en de voorwaarden waaronder zij hier eventueel toe bereid waren.
Meerdere interventies
Uiteindelijk leidde dit vooronderzoek en de voorbereiding ‘achter de schermen’ – in het projectteam en de werkgroepen – tot de daadwerkelijke pilot in de periode september tot en met december 2021. Op vier ‘proeftuinscholen’ van Lucas Onderwijs werden achtereenvolgens de volgende interventies gedaan:
- Per school vond eerst een dialoogsessie plaats. Tijdens deze sessie ging een deel van het lerarenteam met elkaar het gesprek aan over hun motivaties, de werk-privébalans en het thema urenuitbreiding. Vaak werden er naar aanleiding van deze dialoogsessie al op kleine schaal onderlinge afspraken gemaakt.
- Na de dialoogsessie ontving elke leraar een zorgvuldig samengesteld informatiepakket, met daarin antwoorden op veelgestelde vragen rondom urenuitbreiding. Wat staat er in de cao? Wat betekent urenuitbreiding voor je loon en je pensioen? En wat betekent het voor professionalisering en duurzame inzetbaarheid?
- Leraren met interesse in urenuitbreiding konden vervolgens een een-op-een gesprek aanvragen bij hun schoolleider. In dit gesprek konden beide partijen dieper ingaan op een eventuele urenuitbreiding en de bijbehorende voorwaarden. Op basis van de uitkomsten van dit gesprek maakten beide partijen eventueel concrete maatwerkafspraken.
Opbrengsten
Het traject leverde uiteindelijk een aantal voorgenomen structurele en incidentele urenuitbreidingen op. De urenuitbreiding had met name betrekking op extra taken.
‘Dan gaat het bijvoorbeeld om leraren die extra uren zijn gaan draaien als taal- of rekencoördinator. Er waren ook een aantal leraren die extra taken wilde gaan uitvoeren op een andere school binnen onze Stichting. Eén leraar besloot bijvoorbeeld om zijn voorgenomen pensioen met een jaar uit te stellen!’
Daarnaast had de pilot positieve effecten op de school als organisatie.
‘De betrokken schoolleiders toonden zich positief verrast; ze hadden niet verwacht dat er nog zoveel potentieel in het team zat. Leraren stelden het op prijs dat het onderwerp bespreekbaar werd gemaakt; met name de dialoogsessies vielen hierbij in de smaak. Dit leidde tot meer betrokkenheid en werkplezier binnen de school. Daarnaast was te merken dat leraren en schoolleiders meer gingen ‘omdenken’: wat is er – binnen de gestelde kaders – allemaal wél mogelijk?’
Vervolg: Bootcamp ‘Een passende werkplek maak je samen’
In vervolg op de pilot rondom urenuitbreiding organiseerde Lucas Onderwijs in maart 2022 een tweedaagse bootcamp voor schoolleiders.
- Tijdens de eerste dag stond urenuitbreiding centraal. Hoe ga je het gesprek hierover aan? En hoe kun je dit vervolgens het beste op je school organiseren?
- De tweede dag stond in het teken van duurzame inzetbaarheid. Wat is er nodig om leraren inzetbaar te houden en om ze te behouden?
De schoolleiders werden gestimuleerd om – tussen de bijeenkomsten door – met deze thema’s aan de slag te gaan op hun eigen school. Tijdens deze bootcamp werd benadrukt dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan betrokkenheid en eigenaarschap bij leerkrachten.
‘Stimuleer eigenaarschap bij leraren als het gaat om zaken als uren en inzetbaarheid, door ruimte en tijd te creëren op school om over dit soort thema’s in gesprek te gaan. Wees verder transparant over de afspraken die je op persoonlijk niveau maakt over het bevorderen van de inzetbaarheid; maak in gelijke gevallen dezelfde afspraken.’
Meer weten?
Wil je meer weten over de pilot, kijk dan ook eens op de website van Het Potentieel Pakken. Heb je andere vragen over de Pilot of de Bootcamp, dan kun je ook contact opnemen met de afdeling HRM van Lucas Onderwijs.
