Het kost tijd om te groeien in het lesgeven. Om te zorgen dat startende leraren blijven werken in het onderwijs is goede begeleiding essentieel. Waar hebben beginnende leraren begeleiding bij nodig en hoe is de begeleiding vormgegeven? In deze serie gaan we in gesprek met drie onderwijsprofessionals over het belang van goede begeleiding. In dit artikel deelt Elma Snabilie, opleidingscoördinator bij stichting Fluenta, haar verhaal.
De onderwijsstiching Fluenta biedt sinds 2016 een driejarig begeleidingstraject waarbij startende leraren worden gecoacht door een ervaren leraar binnen de stichting. De mindset is veranderd, merkt Elma. ‘Waar vroeger van starters verwacht werd dat ze na hun opleiding vakbekwaam voor de klas stonden, is er nu veel meer oog voor de professionele ontwikkeling in de praktijk. Er wordt ingezien dat een beginnende leraar na de opleiding startbekwaam voor de klas staat en tijd nodig heeft om te groeien in het vak.’
Blinde vlekken
Alle startende leraren die op een van de 19 scholen van Fluenta werken, krijgen de eerste drie jaar begeleiding van een bovenschoolse coach. Die komt op lesbezoek, geeft feedback en helpt bij het opstellen van leerdoelen. ‘De coach kijkt mee in de klas om te zien wat iemand voor leraar is en wat nodig is voor professionele groei’, zegt Elma. ‘Zeker in het begin zijn starters zich niet altijd bewust van wat er wel en niet goed gaat. Daarom is begeleiding zo belangrijk: vanwege die blinde vlekken. Daarnaast krijgen leraren in hun eerste jaar een mentor op school voor ondersteuning bij de praktische zaken. De mentor maakt starters bijvoorbeeld wegwijs in de school en geeft uitleg over methodes en vaste schoolafspraken.’
Werk/privé balans
Na hun opleiding zijn startende leraren volgens Elma goed voorbereid op het lesgeven. ‘Dat is goed geborgd. Ze hebben vooral ondersteuning nodig bij alles wat er nog meer bij komt kijken. Denk aan omgaan met werkdruk, prioriteiten stellen en grenzen aangeven. Zeker in het begin vinden startende leraren het lastig om een goede werk/privé balans te vinden. Veel coachingsgesprekken gaan over: wat doe je als je overvraagd wordt en hoe ga je daarmee om? Zo gaf een leraar aan dat ze vaak als eerste op school aankwam en als laatste wegging. De coach heeft haar toen geholpen om prioriteiten te stellen en concreet te maken wat afgeschaald kon worden. Starters denken soms dat ze bij elke som een krulletje moeten zetten, maar dat levert natuurlijk stapels nakijkwerk op. Dat is helemaal niet nodig.’
Maatwerk en flexibiliteit
Startende leraren zijn tevreden over de begeleiding krijgen, vertelt Elma. ‘Met name de ontvangst in het team en het maatwerk dat we bieden zijn pluspunten. Een coach is per fulltime starter ongeveer 14 uur per jaar beschikbaar voor begeleiding. Daar zijn we flexibel in: meer of minder kan ook. Starters vinden het ook fijn dat ze over allerlei zaken kunnen sparren met iemand die niet direct betrokken is bij de school. Daarom vinden we het belangrijk dat de coaching bovenschools is. Wat coach en starter met elkaar bespreken, blijft zo ook echt tussen hen.’
Hoewel Elma zelf ook erg tevreden is over de begeleiding die ze startende leraren bieden, ziet ze ook nog een verbeterpunt. ‘Ik zou graag willen dat we de coachingsgesprekken onder schooltijd kunnen aanbieden, zodat leraren minder werkdruk ervaren. Dat is nu helaas niet mogelijk vanwege het lerarentekort. Het zou mooi zijn als dat in de toekomst wél kan.’
Onderzoek naar begeleiding van startende leraren
Het afgelopen jaar voerde het Arbeidsmarktplatform PO een verkenning uit naar de begeleiding van startende leraren en de gevolgen van de coronacrisis. Benieuwd naar de resultaten? Download hier de verkenning Startende leraren in coronatijd. Of bekijk de factsheet voor een samenvatting van de belangrijkste uitkomsten.
Download het artikel Begeleiding geeft startende leraren tijd om te groeien in het vak.
