Er werken steeds meer onderwijsprofessionals zoals onderwijsassistenten en lerarenondersteuners naast leraren in het primair onderwijs. Waren er in 2018 nog zo’n 37.000 onderwijsondersteuners, in 2022 zijn dit er bijna 53.000: een stijging van 46 procent. Het aantal vacatures voor onderwijsondersteunend personeel is zelfs met 159 procent gegroeid. Dat biedt kansen, bijvoorbeeld door een deel van deze groep de mogelijkheid te bieden om de pabo te doen. Dat blijkt uit de Arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2023, een publicatie van het Arbeidsmarktplatform PO. Deze bevindingen onderstrepen het potentieel voor vernieuwing en verbetering van het onderwijslandschap.
‘De afgelopen jaren hebben talloze onderwijsassistenten en leraarondersteuners hun weg gevonden naar het primair onderwijs,’ aldus Ton Groot Zwaaftink, voorzitter van het Arbeidsmarktplatform PO. ‘Samen met de leraren zorgen ze voor continuïteit in en om de klas en ondersteunen het onderwijs. Deze trend biedt kansen om het leraren- en schoolleiderstekort aan te pakken, bijvoorbeeld door een deel van deze groep de mogelijkheid te bieden om de pabo te doen.’ Uit onderzoek van het Arbeidsmarktplatform PO blijkt dat 7 procent van de leraarondersteuners en 8 procent van de onderwijsassistenten hiervoor openstaat. ‘Voorwaarde is wel dat de kwaliteit van onderwijs voorop blijft staan,’ zegt Groot Zwaaftink. ‘De kern van het onderwijs blijft een bevoegde leraar, ondersteund door onderwijsprofessionals met passende pedagogische en didactische kwaliteiten.’
Groot Zwaaftink voegt hieraan toe: ‘Het is heel belangrijk dat veranderingen zorgvuldig worden doorgevoerd om ieder kind het beste onderwijs te kunnen blijven bieden. Dit vraagt veel van de professionals.’ Een kritisch aandachtspunt hierbij is dat er bevoegde leraren voor de klas staan. De voorzitter benadrukt hoe belangrijk het is dat mensen zonder bevoegdheid de kans krijgen om hun leraarsbevoegdheid te behalen. In 2022 was 70% van de tekorten buiten de G5 ‘verborgen’. Dat wil zeggen dat vacatures weliswaar zijn ingevuld, maar niet op de manier die scholen graag zouden willen.
‘We hebben bevoegde mensen dus hard nodig’, zegt Groot Zwaaftink. ‘Daarom pleit ik voor op maat gemaakte trajecten binnen de pabo’s waarmee individuen op een versnelde en doelgerichte wijze kunnen worden opgeleid tot bevoegde leraren. De tekorten in het onderwijs staan niet op zichzelf. We komen er alleen als we de handen ineenslaan en investeren in samenwerking, professionalisering en innovatie.’
De sociale partners, verenigd in het Arbeidsmarktplatform PO, willen bijdragen aan een evenwichtige arbeidsmarkt in het primair onderwijs. Daarom ontwikkelt het Arbeidsmarktplatform PO voor en met de sector relevante kennis op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken. Ieder jaar publiceert het Arbeidsmarktplatform PO de Arbeidsmarktanalyse primair onderwijs. Deze analyse bevat cijfers en trends over het werk in het primair onderwijs. Daarin komt ook de invloed van demografische, economische, politieke en technologische ontwikkelingen aan bod.
