Wat is bekend over het tekort aan schoolleiders?
Hoe staat het met de vraag naar en het aanbod aan schoolleiders? Het Arbeidsmarktplatform PO heeft dat verkend en daarbij is gekeken naar een mogelijk kwantitatief en kwalitatief schoolleiderstekort. De conclusie is dat er diverse aanwijzingen zijn voor een krappe arbeidsmarkt.
Veel 55-plussers
Uit de ‘Verkenning schoolleiders’ blijkt dat de werkelijke omvang van het (toekomstige) tekort aan schoolleiders onduidelijk is. Dat komt onder andere door het ontbreken van actuele vacaturecijfers en een volledig overzicht van de mate waarin en de snelheid waarmee deze vacatures worden vervuld. Ook ontbreken er betrouwbare arbeidsmarktprognoses voor schoolleiders. Wel zijn er aanwijzingen voor een krappe arbeidsmarkt:
- Bijna de helft van de schoolleiders in de sector is 55 jaar of ouder, 30 procent is 60 jaar of ouder.
- Het aantal vacatures voor directiepersoneel is de afgelopen jaren fors toegenomen, van 295 fte in 2014/2015 naar 705 fte in 2017/2018.
- Op basis van een enquête onder leraren lijkt het schoolleiderschap door een kleine groep leraren geambieerd te worden. Het grootste deel blijft liever in hun huidige functie werken.
- Schoolleiders zelf geven aan personele knelpunten te verwachten. Ruim 39 procent ervaart op dit moment een tekort en ruim 82 procent verwacht dit op korte termijn. Volgens hen heeft dat te maken met de onaantrekkelijkheid van het beroep, de arbeidsvoorwaarden en de hoge taakbelasting en verantwoordelijkheid.
Kwalitatief tekort
Volgens de verkenning kan er ook een kwalitatief tekort aan schoolleiders ontstaan. Bijvoorbeeld als er een mismatch is tussen de vaardigheden en kennis van schoolleiders en de aan hen gestelde eisen. Zo stellen uitdagingen in en om de school, zoals de toenemende verbondenheid met de omgeving, taakverbreding en technologisering, andere en nieuwe eisen aan wat schoolleiders moeten weten, kennen en kunnen. Schoolleiders worden hierdoor steeds vaker gevraagd om inhoudelijke, organisatorische en strategische keuzes te maken. Ondanks deze uitdagingen heeft een kleine meerderheid van hen wel het idee te kunnen voldoen aan de eisen aan hen gesteld. Schoolleiders die daarover twijfelen, wijten dit niet zozeer aan tekortschietende kennis en/of vaardigheden, maar aan tijdgebrek en werkdruk.
Moeilijk vervulbare vacatures
Ook aan de aanbodzijde van de arbeidsmarkt kunnen zich knelpunten voordoen. Dat die in delen van de sector voelbaar zijn, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat 28 procent van de vacatures wordt gezien als moeilijk vervulbaar.
Enquête
Voor de verkenning zijn kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden gebruikt, is een literatuurstudie gedaan en zijn data-analyse gemaakt. Ook is een verkennende enquête gehouden onder schoolleiders en leraren, en er zijn gesprekken gevoerd met diverse betrokkenen uit de sector.
