Zij-instroom
Het onderwijs instromen vanuit een ander beroep
Meer zij-instromers voor de klas is een vaak genoemde oplossing om het lerarentekort in het primair onderwijs terug te dringen. Zij-instromers kunnen ook nog eens een verrijking zijn voor de school, door de kennis en ervaring die ze meenemen vanuit hun vorige beroep. Hoe werf je zij-instromers? Welke groepen zij-instromers zijn er en welke begeleiding hebben zij nodig? Welke mogelijkheden zijn er voor hun aanstelling en opleiding? En hoe zit het met bevoegdheid en subsidies?
Wat is een zij-instromer?
Zij-instromer is een breed begrip. Afhankelijk van hun achtergrond kunnen zij-instromers op verschillende manieren instromen in het basisonderwijs. Daarom onderscheiden we vijf groepen.
- Een ‘zij-instromer in het beroep’ heeft een hbo- of wo-diploma en kan na een assessment een werken-leren traject van maximaal twee jaar volgen. Daarna kan hij/zij direct als onbevoegd docent werken en betaald worden. Dit traject wordt financieel ondersteund door de zij-instroom subsidieregeling.
- Verkorte deeltijders (hbo/wo). Iedereen met een hbo- of wo-diploma kan een verkorte deeltijdopleiding volgen aan de pabo. Bij deze opleiding kunnen kandidaten in ongeveer twee jaar hun bevoegdheid halen. Daarnaast mogen ze al (begeleid) aan de slag in het primair onderwijs als bijvoorbeeld onderwijsondersteuner. Sinds 2019 is het ook mogelijk om na ongeveer een half jaar studie in de verkorte deeltijd als onbevoegd docent voor de klas te werken tot de opleiding is afgerond.
- Herintreders zijn kandidaten met een pabo-diploma die op dit moment niet in het primair onderwijs werken. Als je herintreders aantrekt, kun je gebruik maken van de tegemoetkoming herintreders primair onderwijs. Met deze tegemoetkoming van 2.500 euro kun je de herintreder een opfriscursus of extra begeleiding aanbieden.
- Afgestudeerden pedagogiek en onderwijskunde. Met een verwant hbo- of wo-diploma, zoals pedagogiek en onderwijskunde, kunnen kandidaten door vrijstellingen voor bepaalde vakken vaak in nog minder dan twee jaar hun bevoegdheid halen. Ze volgen de opleiding in deeltijd en mogen daarnaast meteen aan de slag.
- Onderwijsassistenten. Onderwijsassistenten kunnen in een deeltijdopleiding van vier jaar hun diploma halen.
Alle opleidingsroutes om in het basisonderwijs in te stromen zijn samengevat in een handige factsheet Opleidingsroutes en subsidiemogelijkheden primair onderwijs (november 2021).
Zij-instromers aan het woord
Van bestuursvoorzitter AFM naar het onderwijs
Merel van Vroonhoven gaf haar topbaan als bestuursvoorzitter van financiële waakhond AFM op om leraar in het speciaal onderwijs te worden. In onderstaande video vertelt Merel wat haar angsten waren om de overstap naar het onderwijs te maken en waarom zij de keuze voor het speciaal onderwijs heeft gemaakt.
Zij vertelt: ‘Ik heb best wel slapeloze nachten gehad om deze stap te maken voordat ik deze keuze maakte. Lukt het financieel, kan ik de overstap om weer leerling te zijn wel aan? Belangrijk uitgangspunt is voor mij altijd geweest dat dat ik betekenisvol kan zijn en doet er dan niet toe hoe andere mensen hierover denken. Als je warm gevoel krijgt bij het onderwijs dan is mijn advies om vooral ervaring op te gaan doen in de praktijk’.
Van psycholoog naar leraar groep 7
Zij-instromer Iris Duininck werkt als leraar van groep 7 op OBS Overvecht. In deze video vertelt ze waarom ze zij-instromer is geworden en wat haar ervaringen zijn.
Zij-instromers 360 graden in beeld
In het project ‘Zij-instromers 360 graden in beeld’ verzamelen we ervaringen, aandachtspunten en tips. Hiermee kan jouw bestuur of school zorgen voor een succesvolle instroom van zij-instromers.
Meer informatie over de belangrijkste opbrengsten, aandachtspunten en succesfactoren per doelgroep (zij-instromers, hun collega’s, schoolleiders, bestuurders en opleiders van het project) vind je onderaan deze pagina.
Zij-instroom en regionale samenwerking
We volgden projecten van regionale samenwerkingsverbanden die zij-instroom bevorderen met subsidie van het Arbeidsmarktplatform PO en OCW. De opbrengsten en ervaringen uit de projecten hebben wij gebundeld in de publicaties die je onderaan deze pagina vindt. Er is aandacht voor succesfactoren en aandachtspunten bij werving, opleiding en begeleiding.
